اسپیسر پلاستیکی چیست؟

اسپیسر پلاستیکی نوعی اسپیسر است که باعث محافظت بتن در برابر فرسایش و خوردگی می‌شوند که از مهمترین چالشهای صنعت ساخت و ساز می باشد. تمام پروژه های عمرانی خرد و کلان، شهری، صنعتی، راهسازی، آب و فاضلابی و… تکیه بر این مصالح دارد، عمر و دوام بتن تعیین کننده بهره وری اقتصادی کل آن پروژه می باشد و حال آنکه ارزش بتن نسبت به کل این پروژه ها درصد ناچیزی به خود اختصاص می دهد.
عوامل مختلفی در گاهش عمر بتن نقش دارند. اجرای بد بتن در اول کار یکی از مهمترین عوامل کاهش دوام بتن می باشد. طرح اختلاط بد بتن، مصالح نامطلوب، اجرای بتن ریزی غیر استاندارد، عمل آوری نامناسب وعدم تنظیم کاور بتن از مهمترین عوامل اجرائی در کاهش عمر و دوام بتن می شوند.
 دومین عامل در کاهش عمر بتن، محیط بتن می باشد. هرچه محیط بتن تهاجمی تر باشد، عمر بتن کاهش می یابد. محیط های اسیدی، آلودگی هوا، حضور یونهای کلرید و سولفات در محیط اطراف بتن، سایش ناشی از جریان آب و رسوبات همراه آب، تغییرات دمائی هوا و یخ زدگی بتن عوامل اصلی در استهلاک بتن سخت شده می باشند.
زمانی که بتن با کیفیت پائین تولید شود و با شرایط غیراستاندارد اجرا شود و در محیط خوردنده قرارگیرد بیشترین آسیب و استهلاک را باید انتظار داشت و قطعا این بتن عمر و دوام بالائی نخواهد داشت. تنظیم کاور بتن نیازمند ابزاری می باشد که با دقت، راحتی و سرعت مناسب قابل انجام باشد. در گذشته استفاده از سنگ به جای اسپیسر میلگرد و نخاله های ساختمانی جهت کاور بتن استفاده می شده اند. این روش علاوه بر دقت بسیار پائین و عدم پایداری تکیه گاه استفاده شده، نفوذپذیری بتن در لایه مرزی بتن با این نخاله ها بالا رفته و علارغم رعایت کاور، خوردگی اتفاقا با سرعت بسیار بالائی اتفاق می افتد. مشکل دیگر نیز ممانعت جریان بتن بوده است که باعث ایجاد حفراتی در اطراف تکیه گاه مربوطه می شود.

انواع اسپیسر پلاستیکی

اسپیسرهای پلاستیکی، قطعاتی مناسب جهت تنظیم کاور میلگرد می باشند که بیش از نیم قرن از استفاده آنها در دنیا می گذرد و امروزه در اغلب پروژه های عمرانی نقش ایفا می کنند. سبکی، قیمت مناسب، دقت بالا، پایداری حین مصرف و اجازه عبور بتن از مزیتهای اصلی این قطعات می باشند. سرعت بالای اجرای آرماتور بندی نیز از مزیتهای دیگر این قطعات می باشند.

اسپیسرهای مورد استفاده در سازه های افقی

انواع اسپیسر بتن که در اینگونه سازه ها رایج می باشند به شرح ذیل می باشند که برای کاورهای مختلف تولید می شوند:

فیکسچیر Fixchair:
مناسب سازه های سبک مثل سقف ها

مکسی چیر Maxichair:
مناسب سازه های نیمه سنگین مثل دال ها و تیرها می باشد

هاردچیر Hardchair:
مخصوص فونداسیون ها و سازه های افقی سنگین می باشند

پاورچیر Powerchair:
اسپیسرهای مخصوص فونداسیون های سنگین با ارتفاع مش بالای 2 متر می باشند.

اسپیسرهای مورد استفاده در سازه های عمودی

ویلبار Wheelbar:
این دسته محصولات در قالب بندی های عمودی که فشار کمی بین آرماتور و قالب می باشد استفاده می شوند.

کیجبار Cagebar:
این قطعات در آرماتورهای شمع کوبی استفاده می شوند.

این قطعات از دو بخش اصلی تشکیل می شوند:

1. تکیه گاه میلگرد که نقش کاور بتن را دارند.
2. نشیمن گاه میلگرد که معمولا به شکل گیره بوده که میلگرد را بغل می کنند.

در طراحی اسپیسر دو بخش فوقانی با دقت باید انجام پذیرد. اولی اینکه کاور مورد نظر بتن با دقت مناسب طراحی شود و مسئله دیگر گیره میلگرد می باشد که برای رنج های مختلف میلگردها بای متنوع طراحی شود.

جنس اسپیسرهای پلاستیکی

جنس اسپیسرها معمولا از پلاستیک های بازیافتی پلی اولفینی می باشد. این پلاستیکها در محیط بتن واکنش نمی کنند و مقاومت لازم را با طراحی درست به دست می دهند. با توجه به مقاومتهای مکانیکی این دسته مواد، طراحی قطعات انجام می شود. در یک مقاومت معین، هر چه این محصول ظریف تر باشد بهتر است. دلیل این مسئله، تفاوت در ضریب انبساط حرارتی بتن و پلاستیک بوده که در با کاهش ضخامت پلاستیک این مسئله کمتر خود را نشان می دهد.
توازن بین مقاومت، کیفیت و قیمت با طراحی جامع محصول صورت می پذیرد. مهمترین عامل در طراحی اسپیسر پلاستیکی دقت در کاور و رسیدن به استحکام ادعائی می باشد. این استحکام همراه با انعطاف باید باشد که در سرما دچار شکست در نواحی گیره میلگرد نشود. در زمینه طراحی این محصول که به در زبان انگلیسی به  (rebar plastic spacer) شناخته می شود، مهمترین مرجعی که به طور جامع به آن پرداخته است، آئین نامه بریتانیایی BS 7973 می باشد.